PRACA DOMOWA:
1. Ćwiczenia: 9/82, 2 i 3/88
2. Prezentacja – Alex
2. Przygotować się do powtórki, sprawdzianu, ze Średniowiecza- zagadnienia i poniżej/ pomocnik powtórkowy- poniżej
Powtórka ze Średniowiecza cz.II:
- Zasługi Kazimierza Wielkiego.
- Wymień 5 -6 najważniejszych wydarzeń historycznych polskiego Średniowiecza. /48
- Jakie były okoliczności przyjęcia przez Polskę chrztu i jakie było znaczenie tego wydarzenia dla kultury polskiej?/ podręcznik plus notatka( poniżej)
- Wymień i omów 3 wzorce osobowe Średniowiecza. Kim był Zawisza Czarny?
- Kogo nazywamy asceta? Przedstaw treść Legendy o św. Aleksym.
- Wymień i omów trzy najstarsze zabytki języka polskiego.
- Dlaczego wśród średniowiecznych utworów „Bogurodzica” zajmuje wyjątkowe miejsce?
- Czym jest „Dagome Iudex”?
- „O zachowaniu się przy stole” Przecława Słoty, jako pierwszy polski , podpisany przez autora, utwór o tematyce świeckiej.
- Co to jest „savoir- vivre?/79
POMOCNIK POWTÓRKOWY
Pierwszym polskim dokumentem jest-DAGOME IUDEX-, w którym Mieszko I oddaje Polskę pod opiekę papieża (około 990 roku).
Chrzest Polski:
https://www.youtube.com/watch?v=aXkg2tcdpB8
Wczesne ośrodki państwowe na ziemiach polskich powstały w połowie IX wieku. Główne plemiona to: Polanie (Wielkopolska) i Wiślanie (Małopolska)
– pierwszy historyczny władca zapisany w dokumentach to Mieszko I
– w roku 965 Mieszko I zawarł porozumienie z czeskim księciem Bolesławem I (z Przemyślidów), odprawił 7 dotychczasowych żon i poślubił córkę Bolesława Dobrawę (Dąbrówkę). Dzięki temu mógł wraz całym krajem przyjąć od Czechow wiarę w obrządku zachodniorzymskim.
Chrzest – 966
– Chrzest przyjęliśmy z Rzymu za pośrednictwem Czech
Korzyści:
–weszliśmy w sferę wpływów zachodnioeuropejskich
-język i alfabet łaciński ułatwił przenikanie do Polski dobrze rozwiniętej kultury grecko- rzymskiej
– dwór książęcy uczył się od kościoła sztuki administrowania młodym państwem
– uniezależniliśmy się (na krótko) od Niemców
– zbliżyliśmy się do Czechów, od których przejęliśmy podstawowe słownictwo związane z wiarą (ksiądz, ołtarz, ofiara)
– z jednej strony upadła stara oryginalna kultura słowiańska (zakazano dawnych obrzędów religijnych, śpiewania pieśni pogańskich) , wielu ludzi straciło życie broniąc swych starych wierzeń.
Księga Henrykowska” to powstała w XIII w. kronika Opactwa Cystersów w Henrykowie – spisana po łacinie. Jednak w jej treści znajduje się zdanie uważane za najstarsze zapisane w języku polskim: „Day ut ia pobrusa, a ti poziwai”, które w transkrypcji można zapisać: „Daj, ać ja pobruszę, a ty poczywaj”. Tak miał się zwrócić osiadły na Dolnym Śląsku czeski rycerz Boguchwał do swej żony, gdy ta mełła ziarno na ręcznych żarnach.
Oryginalna „Księga Henrykowska” jest przechowywana w Muzeum Archidiecezjalnym we Wrocławiu. 9 października 2015 r. została wpisana na Światową Listę Programu UNESCO „Pamięć Świata”.
„O zachowaniu się przy stole”Przecława Słoty ( WIERSZ O CHLEBOWYM STOLE) / podręcznik str.79
Jest to najstarszy zachowany wiersz polski o tematyce świeckiej i pierwszy utwór, którego autor podpisał się własnym imieniem. Powstał na początku XV wieku, a najstarsza znana kopia została sporządzona ok. roku 1415. Utwór liczy 114 wersów. Tematycznie wiąże się z kulturą dworsko-rycerską; jest literackim świadectwem przejmowania przez polskie dwory możnowładcze obyczajowości feudalnej Zachodu. Wiersz zawiera wskazówki co do kultury biesiadnej oraz głosi cześć kobiety. Autorem był prawdopodobnie Przecław Słota z Gosławic, szlachcic z ziemi łęczyckiej .
Savoir- vivre- zasady dobrego wychowania i ich znajomość
Najpierw Słota zwraca się do Boga o natchnienie, opisuje co jest na stole w czasie uczty wszystko z pola i gospodarstwa- chleb, mięso, piwo., miody). Daje rady jak zachowywać się przy stole.
W Średniowieczu jedzono proste potrawy ze zbóż i zwierząt hodowlanych i dzikich, a także produkty z lasu i sadu/ grzyby, maliny, orzechy, miód, jabłka, śliwki, gruszki, wiśnie, czereśnie. Używano dużo soli do konserwacji jedzenia
Slota zwraca się do rycerzy i władców, aby z szacunkiem i miłością odnosili się do kobiet. Na koniec prosi Boga o miłość i radość.
