Na lekcji:
Odrodzenie – powtórka część I
Sylwetka Jan Kochanowskiego.
Co to jest pieśń? Pieśni Kochanowskiego- czyli filozofia Renesansu w pigułce.
Różnorodność tematyczna pieśni Jan Kochanowskiego.
Pieśni:
” Czego chcesz od nas Panie…”/str.115
„Pieśń o spustoszeniu Podola”.
Pieśń IX / KSIEGI WTÓRE”/ str.141
Czas, miejsce i okoliczności powstania pieśni.
Pieśni napisane przez Kochanowskiego zebrane zostały w dwóch zbiorach: Pieśni księgi dwoje i Pieśni kilka. Autor tworzył je przez blisko dwadzieścia lat, zarówno przebywając na dworach, jak i w Czarnolesie. Zbiór Pieśni księgi dwoje, który tworzy 49 utworów, wydany został w roku 1586, a więc już po śmierci autora.
O ile Fraszki Kochanowskiego można uznać za intymny pamiętnik samego poety, o tyle Pieśni stanowią jego oficjalny program poetycki i filozoficzny, który tworzony był przez ponad dwadzieścia lat i wzorowany na antycznym twórcy lirycznym – Horacym. Od swego mistrza zaczerpnął Kochanowski zarówno nazwę, jak i formę gatunkową swoich pieśni. Cała filozofia życiowa poety pochodzi od Horacego i jego twórczości.
Tematyka pieśni Kochanowskiego obejmuje utwory religijne, miłosne, patriotyczne, okolicznościowe, filozoficzne oraz światopoglądowe.
PRACA DOMOWA
- Przygotować się do testu z Odrodzenia cz.I
- Ćwiczenia: 3/118, 5/119, 3/134
Zagadnienia na test: Odrodzenie część I
- Wybitne osobistości epoki Odrodzenia /str.97
- . Co przyczyniło się do rozwoju renesansu w Polsce?/str.102
- Pojęcie”humanizm”.
- Jak rozumiesz słowa Terencjusza „Człowiekiem jestem i nic co ludzkie nie jest mi obce”?
- Wybitni przedstawiciele Odrodzenia w Polsce(4)./str.103
- Sylwetka Mikołaja Kopernika (co o nim wiesz)
- Sylwetka Jana Kochanowskiego. Dlaczego nazywamy go „ojcem poezji polskiej?
- Kim był Mikołaj Rej? Dlaczego Mikołaj Rej zwykle uważany jest za „ojca literatury polskiej”? Jak rozumiesz cytat:”A niechaj narodowie wżdy postronni znają, iż Polacy nie gęsi, iż swój język mają”.
- Co to jest fraszka?/str.115
- Co to jest „pieśń”?/ str.123
Część historyczna:
1.Dlaczego wiek XVI nazywany jest ” złotym wiekiem ” w dziejach Polski?/str.91
2. Wymień 3 najważniejsze wydarzenia historyczne Odrodzenia/str.92
Pomocnik na sprawdzian:
HUMANIZM:Termin ten wywodzi się jeszcze z antyku, a konkretnie od słów rzymskiego komediopisarza Terencjusza „Człowiekiem jestem i nic co ludzkie nie jest mi obce” Homo to po łacinie człowiek, zaś humanus oznacza ludzki. Humanizm jest więc prądem, który w przeciwieństwie do teocentrycznego średniowiecza, przyniósł fascynację człowiekiem i wszystkimi sprawami związanymi z jego życiem, a więc także jego ciałem, potrzebami doczesnymi, rozrywkami i innymi radościami życia. Humanizm to także wiara w potęgę rozumu ludzkiego oraz przeświadczenie o konieczności poznania człowieka i praw rządzących przyrodą. Humanizm renesansowy jest ściśle powiązany z filozofią antyczną, przede wszystkim stoicyzmem (rozumowe uwolnione od zbędnych emocji spojrzenie na świat) i epikureizmem (rozważne dążenie do przyjemności i szczęścia).
Mikołaj Rej:
pisał wyłącznie po polsku, przystosowując język ojczysty do przekazywania myśli za pomocą pisma-
- niewykształcony, genialny samouk, poeta uznany za życia
- polszczyzna swoich utworów próbował przekazać to, co do tej pory wyrażano tylko za pomocą łaciny
- jego dzieła powstawały niemalże przez cale jego życie
Dlaczego Jana Kochanowskiego nazywamy „ojcem poezji polskiej” ?
- stworzył poezje polska, wyzwalając ją od naśladownictwa łacińskich wzorów.
- gruntownie wykształcony (Akademia Krakowska, Padwa…)
- sławę zyskał za życia i nie utracił do dzisiaj
- wygładził język Reja
-poetycki talent w pełni objawiał się w Pieśniach, uważanych za początek liryki polskiej. Głosił w nich zasadę „carpe diem”(Horacy)
Jan Kochanowski (1530-1584) to poeta łacińsko- polski, jeden z najwybitniejszych poetów polskich oraz europejskich. Od 1544 studia w Akademii Krakowskiej, później w Padwie. Liczne podróże po Europie, m.in. do Francji, Królewca, w których trakcie nawiązał kontakty z przedstawicielami europejskiej literatury i humanistyki. Po powrocie związany z dworami magnackimi.
Od ok. 1563 został dworzaninem i sekretarzem Zygmunta II Augusta. Po śmierci króla mieszkał w Czarnolesie, biorąc okazjonalnie udział w życiu publicznym. Śmierć ukochanej córeczki Urszulki, której poświęcił Treny, a następnie drugiej córki Hanny przyczyniły się do pogorszenia jego stanu zdrowia. Zmarł nagle w Lublinie, w uroczystościach pogrzebowych uczestniczył dwór z królem Stefanem Batorym, pochowany został w Zwoleniu.
